ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ Η ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΩΡΕΙ;

Στο πέρασμα των χρόνων, το θέμα της συγχώρεσης έχει αντιμετωπιστεί πολύ σοβαρά τόσο από την ψυχολογική και την θρησκευτική του πλευρά, όσο και από την κοινωνιολογική του. Γενικά πάντως είναι προφανές ότι όπως είναι δύσκολο να συγχωρήσουμε, έτσι και είναι δύσκολο να συζητούμε θέματα σχετικά με την συγχώρεση.

Ποιοι είναι οι λόγοι που είναι τόσο δύσκολο να συγχωρήσουμε;

Από ό,τι δείχνουν διάφορες μελέτες, φοβόμαστε να συγχωρήσουμε επειδή νομίζουμε ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα εκφράσουμε τα συναισθήματα θυμού ή άλλα αρνητικά συναισθήματα που τρέφουμε για τον άλλον. Πως μπορούμε να δικαιολογήσουμε τον θυμό μας για κάποιον αν τον έχουμε ήδη συγχωρήσει; Η ευθύνη είναι διπλή, και στον εαυτό μας και στο άτομο που καλούμαστε να συγχωρέσουμε. Το βάρος, δύσκολο…

Και έπειτα… κάποιος πρέπει να είναι υπεύθυνος. Γιατι να βρεθούμε εξάλλου στην θέση να μισήσουμε τον εαυτό μας, ή να το μετανιώσουμε αν δεν δείξουμε ποιο είναι το δίκαιο και ποιο το άδικο;

Για να καταλάβουμε πόσο δύσκολη ή εύκολη είναι συγχώρεση, μπορούμε να δούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συγγενών, των οποίων τα αγαπημένα πρόσωπα έχουν δολοφονηθεί από έναν ήδη καταδικασμένο σε θάνατο. Σε άρθρο της Washington Post, αναφέρθηκε η μαρτυρία μιας μητέρας , που δήλωσε ότι « Σκότωσε το παιδί μου, αλλά δεν θέλω να πεθάνει». Και το ερώτημα εδώ είναι : Μπορείς τελικά να συγχωρέσεις έναν δολοφόνο; ένα βιαστή ενός παιδιού; Σε έρευνα που έγινε αποδείχθηκε ότι η μητέρα αυτή αποκάλυψε ότι το να τρέφει συναισθήματα μίσους, δεν θα την βοηθούσαν να αντιμετωπίσει την λύπη και το δικό της πένθος για την απώλεια. Αποφάσισε λοιπόν να δώσει άλλη κατεύθυνση στα συναισθήματά της, χωρίς να σημαίνει ότι αποδέχθηκε την αποτρόπαια πράξη του δολοφόνου του παιδιού της.

Πέρα από παραδείγματα σαν αυτά η κοινωνία μας δεν είναι έτοιμη να συγχωρεί . Παρόλα αυτά ζητούμε από τα παιδιά μας να μάθουν να συγχωρούν. Πιθανόν επειδή η παιδική τους ηλικία δεν τους επιτρέπει να κρατούν μέσα τους αρνητικά συναισθήματα, αν και αυτό είναι ουτοπία γιατι απλά και εκείνα είναι άνθρωποι. Η κοινωνία λοιπόν επιβάλλει στα παιδιά να μάθουν να συγχωρούν, αλλά να αναγνωρίζουν από την άλλη τα δικά τους λάθη, χωρίς να ενισχύουν τις δικές τους επιτυχίες, ή παίρνοντάς τες απλά ως δεδομένες. Μήπως κάπου εκεί ξεκινάει το πρόβλημα, από την στιγμή που η συγχώρεση συνδέεται με το κόστος του να καταπιέσουμε τα δικά μας συναισθήματα;

Η επιστημονική κοινότητα δεν είναι υπεύθυνη για να επιλέξουμε αν θα συγχωρήσουμε ή όχι κάποιον. Ο καθένας είναι υπεύθυνος έτσι κι αλλιώς για τον εαυτό του και τις επιλογές του. Μπορούμε όμως να αναφέρουμε μέσα από αποδεδειγμένα στοιχεία που μας δίνει η επιστήμη, του να συγχωρείς για την υγεία μας:

1) Η συγχώρεση μπορεί να είναι λυτρωτική, ενώ η έχθρα και η επιθετικότητα μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά από προβλήματα ψυχικής υγείας.

2)  Η εκδίκηση είναι το άλλο άκρο της συγχώρεσης. Καταναλώνει πολύ ενέργεια, αφήνει πολλά ψυχικά κατάλοιπα, χωρίς να είναι σίγουρο το αποτέλεσμα που επιθυμεί το άτομο το οποίο εκδικείται.

Κανείς δεν μπορεί να πει αν η εκδίκηση ή η συγχώρεση είναι σωστό ή λάθος. Το σίγουρο είναι ότι το μίσος μπορεί να καθορίσει μεγάλο κομμάτι της ψυχικής υγείας του κάθε ατόμου. Το μίσος θα κρίνει τις μελλοντικές του πράξεις και τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει τις δυσκολίες, διατηρώντας παράλληλα έναν σωστό τρόπο εκτόνωσης των συναισθημάτων του.

Το να συγχωρούμε δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την λάθος πράξη του άλλου, ούτε ο,τι υποχωρούμε. Η συγχώρεση μας δείχνει τον δρόμο για να εκτονώσουμε με ωριμότητα και ψυχραιμία τα έντονα συναισθήματα που μπορεί να νοιώθουμε για κάποιον που με αποδείξεις έχει ευθύνη. Πέρα όμως από την δική του, έχουμε και μεις την δική μας ευθύνη για το άτομό μας. Και φαίνεται ότι η συγχώρεση μπορεί να γίνει ένα όχημα για να απελευθερωθούμε από το βάρος του μίσους και των άλλων δύσκολων συναισθημάτων που το συνοδεύουν στο δικό μας μέλλον…

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Φοιτητής MBA

Email: dimitrmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

ΦΛΕΡΤ ։ ΤΕΧΝΙΚΗ Ή ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΨΥΧΗΣ;

Φταίει η άνοιξη, η διάθεση, μπορεί να φταίνε και όλα. Το καλοκαιράκι έρχεται και η τάση για φλερτ αυξάνεται, παρά τις δύσκολες συνθήκες.

Αν δεν κάνω λάθος το φλερτ είναι γαλλική λέξη. Από μικρός άκουσα τόσα πολλά πράγματα για το πώς πρέπει να γίνεται το φλερτ, που ζαλίστηκα. Πως μπορείς να βελτιώσεις την εξωτερική σου εμφάνιση για να είσαι ερωτεύσιμος, ποιες είναι οι σωστές και ποιες οι λάθος ατάκες, βρες τα διπλά μηνύματα, τρόποι για να φλερτάρεις σεξουαλικά κλπ κλπ... Είναι σαν να ανοίγεις την τηλεόραση, να μην έχεις αποφασίσεις σε ποιο κανάλι θα αφιερώσεις τον χρόνο σου. Στο τέλος καταλήγεις μπερδεμένος και δεν κάνεις τίποτα.

Θα μου άρεσε να βάλω μια άλλη προσέγγιση στο τραπέζι: Είναι υποχρεωτικό το φλερτ να έχει πάντα την ίδια κατάληξη; Φλερτάρουμε δηλαδή για να κατακτήσουμε κάποια ή κάποιον; Χρησιμοποιούμε το φλερτ ως τεχνική για να γνωρίσουμε τον απόλυτο έρωτα;

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι χρησιμοποιούν το φλερτ σαν έναν μηχανισμό για να προσεγγίσουν τον άλλον με σκοπό την σύναψη μιας σχέσης. Γιατί όμως υπάρχουν φορές που αποτυγχάνουν να καταφέρουν τον στόχο τους;

Ο λόγος είναι επειδή το φλερτ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Για να είναι αυθεντικό, θα πρέπει να γίνεται χωρίς σκοπιμότητα. Όπως και η πίστη, στην οποία αναφέρθηκα σε παλιότερο άρθρο.

Ποιος μπορεί να πετύχει με το φλερτ; Αυτή ή αυτός που θα το κάνει όχι για να εκμεταλλευτεί την ανάγκη ή τις αδυναμίες του άλλου, αλλά επειδή πιστεύει σε αυτό που λέει χωρίς να περιμένει κανένα αποτέλεσμα! Μάλιστα. Αυτό είναι το κυριότερο λάθος των ανθρώπων που φλερτάρουν. Έχουν το άγχος ότι θα πρέπει να φέρουν κάποιο αποτέλεσμα, διαφορετικά μπορεί να πληγεί η αυτοπεποίθησή τους. Σε περίπτωση αρνητικής τροπής, δηλαδή όταν το άτομο που το φλερτάρουν δεν επιθυμεί ή αρνείται να είναι στο ίδιο μήκος κύματος με το άτομο που φλερτάρει, ο τελευταίος μπορεί να πέσει σε στεναχώρια και κατάθλιψη,  αν ειδικά ποθεί πολύ ένα πρόσωπο.

Πως θα σας φαινόταν να φλερτάρατε κάποια ή κάποιον με την αλήθεια σας, μόνο για μια στιγμή και να φεύγατε από το σημείο χωρίς να περιμένετε τίποτα; Να μένατε με την γλυκιά ανάμνηση ότι μοιραστήκατε μια στιγμή που θα μείνει για πάντα σαν μια από τις ωραιότερες και πιο αυθεντικές στο μυαλό;  Ίσως μια τέτοια εμπειρία να βοηθούσε να βγάλετε αρκετά συμπεράσματα για το πώς θα εμφανίζεστε σε κάποιον ακριβώς όπως ακριβώς είστε και νοιώθετε, και όχι όπως σας έμαθαν κάποιοι άλλοι.

Γι’ αυτό λοιπόν την επόμενη φορά που θα αναρωτηθείτε τι κάνατε λάθος στον τρόπο προσέγγισής σας, θυμηθείτε για ποιόν σκοπό είπατε ένα συγκεκριμένο κοπλιμέντο. Αν δεν μπορείτε να σκεφτείτε κάποιον σκοπό ή κάποιον λόγο, και το κάνατε επειδή έτσι σας βγήκε, τότε πιθανόν να είστε σε καλό δρόμο. Προχωρήστε λοιπόν μπροστά, κι’ ας είστε λίγο ντροπαλοί ή ντροπαλές.. Ποιος ξέρει; Το αυθεντικό φλερτ πιθανόν να κρύβει και λίγο ντροπαλότητα. Και η ντροπαλότητα αυτή από μόνη της να εκτιμηθεί μαζί με τον υπόλοιπο χαρακτήρα και το σεβασμό που έχετε στον εαυτό σας και στους άλλους…

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Φοιτητής MBA

Email: dimitrmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

ΦΙΛΟΙΣ ΕΥΤΥΧΟΥΣΙ ΚΑΙ ΔΥΣΤΥΧΟΥΣΙΝ Ο ΑΥΤΟΣ ΙΣΘΙ (Περίανδρος, 668-584 π.Χ.)

Δυσκολεύτηκα να ξεκινήσω να γράφω αυτό το άρθρο. Για μας τους ψυχολόγους αποτελεί χρέος στα πλαίσια της επιστήμης της κοινωνικής ψυχολογίας να αναλύουμε θέματα που αφορούν όλες και όλους μας. Πόσο μάλλον όταν το προσωπικό-κοινωνικό μπλέκει με το επιστημονικό-ψυχολογικό.

Η φιλία είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα και η διαδρομή της σε κάθε άνθρωπο που την έζησε και την ζει, σε όποια μορφή και αν την βιώνει, είναι κάτι παραπάνω από μια λέξη που όταν την ακούμε πιθανόν να σκεφτόμαστε αρχικά κάτι ευχάριστο.

Πολλά άρθρα, που έχουν γραφτεί για την φιλία, μας γεμίζουν με δύναμη και πίστη. Αυτό το οποίο εμπεριέχουν μέσα τους είναι η βαθύτερη ανάγκη ενός ανθρώπου, όχι απλά να μην είναι μόνος, αλλά να εμπιστευτεί το ίδιο το ανθρώπινο είδος στο οποίο ανήκει.

Η παρέα με την φιλία είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα κατά την γνώμη μου. Στην παρέα δεν είναι απαραίτητο να ανοίξεις την ψυχή σου όπως σε έναν φίλο. Εκτός αν έχετε ως παρέα δοκιμαστεί στα δύσκολα και σας κρατάει μαζί μια δύναμη που δεν μπορείτε να την εξηγήσετε. Τα υπόλοιπα είναι ένας απλός καφές, μερικά αστεία, χαλαρός χρόνος, συζήτηση πάνω σε θέματα ουσιαστικά, αλλά όχι απαραίτητα προσωπικά.

Θα βασίσω το άρθρο αυτό πάνω στο ρητό του αμερικανού δημοσιογράφου Walter Winchell: «Πραγματικός φίλος είναι αυτός που έρχεται κοντά όταν ο άλλος κόσμος απομακρύνεται..»

Η απόδειξη της πραγματικής φιλίας είναι μια διαδικασία που δεν τελειώνει. Πόσο μάλλον όταν οι μέρες ευτυχίας και ανεμελιάς λιγοστέψουν. Η φιλία που αρχίζει να βγαίνει σιγά σιγά από την αυταπάτη ότι όλα θα είναι ρόδινα, έχει ελπίδα να επιζήσει…

Ποιος είναι ο πραγματικός φίλος;

1)      Αυτή/αυτός που ο καθένας μας θέλει να πιστεύει και νοιώθει ότι θέλει να είναι για εκείνον. (γιατι φυσικά όλες και όλοι μας έχουμε δικαίωμα να ορίζουμε την φιλία όπως επιθυμούμε, ανεξάρτητα αν θα σπάσουμε ή όχι την κκελέ μας..)

2)      Αυτή/αυτός που έμπρακτα αποδεικνύει ότι μπορεί να μας σταθεί στα δύσκολα, χωρίς να περιμένει τίποτα πίσω. Εξάλλου η αξία της πραγματικής φιλίας προσπερνάει τον υλισμό της ανταπόδοσης.

3)      Αυτή/αυτός που έχει ξεκαθαρίσει από την αρχή μέσα της/του ότι δεν θα κάνει μια φιλία με σκοπό ή επιδίωξη αργότερα να γίνει μια σχέση. (Αν είναι φίλος η φίλη μόνο για να περνάτε καλά, τότε γιατι ασχολείστε με έννοιες όπως η φιλία; Kάντε απλά παρέα ή μια άλλη είδους σχέση ρε παιδί μου…)

4)      Αυτή/αυτός που θα πιστέψει ότι είσαι ο ίδιος άνθρωπος, ο ίδιος φίλος ακόμα και όταν σε δει με άλλο πρόσωπο. Ο πραγματικός φίλος που πληγώνεται, έστω και αν χρειάζεται χρόνο να συνέλθει, δεν ξεχνά τι σημαίνεις για εκείνην ή για εκείνον, και ότι είσαι ο ίδιος άνθρωπος που μοιραστήκατε και περάσατε μαζί πολλές δύσκολες αλλά και ευχάριστες στιγμές. Επομένως έχει το θάρρος και την πίστη να επιστρέψει ακόμα και αν απομακρυνθεί…

5)      Τέλος αυτή ή αυτός που θα δεχθεί τον κόσμο σου όπως είναι και θα τον σεβαστεί όπως σέβεσαι και συ τον δικό της ή τον δικό του. (πολύ δύσκολο, κι όμως τόσο σημαντικό…)

Θα σταματήσω εδώ. Το θέμα δεν θα εξαντληθεί ποτέ. Αν θεωρείτε ότι είστε καλός φίλη ή καλή φίλη για κάποιον, δώστε την ευκαιρία να αποδεχτείτε αυτό που είναι χωρίς να επιβάλλεστε. Αν θεωρείτε κάποιον καλό φίλο ή καλή φίλη, τότε μην βιαστείτε να συμπεράνετε ότι έχετε βρει το απόλυτο… όσος χρόνος κι αν περάσει…Γιατι η απόλυτη φιλία δεν κατοχυρώνεται με το πόσα χρόνια γνωρίζεις τον άλλον.. Απλό στην θεωρία, δύσκολο στην καθημερινή πράξη….

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Φοιτητής MBA

Email: dimitrmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

ΜΠΟΡΕΙ Η ΠΙΣΤΗ ΝΑ ΜΑΣ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΚΑΛΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ;

Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι πιστεύω πολύ στο Θεό και στην θρησκεία ως χριστιανός ορθόδοξος. Για τους δικούς μου λόγους, με τα δικά μου στοιχεία, με τις δικές μου αποδείξεις. Η θρησκεία κατά την γνώμη μου είναι κάτι το πολύ προσωπικό, το οποίο με τα κατάλληλα καλλιεργημένα συναισθήματα οδηγεί στην ομαδικότητα, στην αλληλεγγύη, στην κοινωνία.

Η πίστη είναι κάτι που υπάρχει σε όλους μας. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην πιστεύει. Ακόμα και ο άθεος πιστεύει σε κάτι. Για εκείνον το να επιλέξει να μην πιστεύει αποτελεί μια ισορροπία στην δική του ψυχολογία.

Στις άγιες αυτές μέρες που διανύουμε, βλέπεις πολύ κόσμο να κατακλύζει τις εκκλησίες και τους ιερούς ναούς. Δεδομένων των δύσκολων καιρών που περνούμε, ακούς πολύ συχνά σε διάφορα πηγαδάκια , ότι η προσέλευση στην εκκλησία, ειδικά από τις νέες ηλικίες, έχει αυξηθεί σε σχέση με το παρελθόν. Και πράγματι, υπάρχουν πολλοί νέοι που αφήνουν τις ελπίδες τους σε μια δύναμη που πιστεύουν ότι με την βοήθειά της μπορεί να αλλάξει κάτι το οποίο νοιώθουν ότι δεν μπορούν αρχικά να το ελέγξουν, αλλά ότι με την βοήθεια του Θεού θα καταφέρουν να βγουν από τα αδιέξοδα .

Αν δεις κατά την διάρκεια του εκκλησιάσματος κάθε πρόσωπο ξεχωριστά, ίσως αναρωτηθείς τι περιμένει, τι προσδοκά, τι σκέφτεται και τι νοιώθει. Και ερχόμαστε στο ερώτημα του άρθρου: Το να πιστεύεις ή να επιστρέφεις στην πίστη που ορίζει την ταυτότητά σου, μπορεί να σε οδηγήσει σε καλύτερη ψυχολογία και συνεπώς στην καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία; Μπορεί σαν επακόλουθο η ψυχολογία αυτή να αλλάξει τα δεδομένα που ζει ο καθένας μας και να ξεπεραστούν οι δυσκολίες;

Η απάντηση κατά την γνώμη μου είναι ΝΑΙ. Η καλή ψυχολογία όμως όπως και σε άλλες περιπτώσεις δεν προγραμματίζεται. Η πίστη προϋποθέτει αυθεντικότητα και όχι σκοπιμότητα. Κάθε φορά που κάποιος προσεύχεται, πρέπει να είναι έτοιμος να ξεκινήσει από το μηδέν. Να το δει σαν μια ευκαιρία για μια καινούργια αρχή. Να παραδεχθεί τα λάθη του, να υποσχεθεί πρώτα στον εαυτό του ότι θα γίνει καλύτερος όταν θα τελειώσει η θεία λειτουργία και να μην μείνει όσο γίνεται στα λόγια, να προσφέρει εφόσον το επιθυμεί ανιδιοτελώς χωρίς να περιμένει τίποτα πίσω… Η αγάπη και το δέος του προς τον Θεό θα του δώσει μέσα του μια διαφορετική αίσθηση ισορροπίας και ηρεμίας, γιατι είναι κάτι που ο ίδιος το έχει επιλέξει και δεν του το έχουν επιβάλλει.

Καλό μας Πάσχα λοιπόν και να μην ξεχνούμε: Την αυθεντική αγάπη την προσφέρεις χωρίς να την περιμένεις, την μετάνοια μέσω της εξομολόγησης θα την γνωρίσεις μόνο αν σκοπεύεις να την ανακαλύψεις, τον δρόμο προς την κάθαρση και την διέξοδο θα τον βρεις μόνο αν τον ακολουθήσεις, και μόνο αν εσύ κρατάς το τιμόνι και πιστεύεις πρώτα στον εαυτό σου. Αν μη τι άλλο η πραγματική θρησκεία προϋποθέτει πρώτα πίστη στις δικές μας δυνάμεις, αναγνώριση του ποιοι είμαστε, και η εξωτερική βοήθεια έρχεται εκεί που δεν το περιμένουμε….

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Φοιτητής MBA

Email: dimitrmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΕΛΙΚΑ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ;

Ίσως με αυτό το άρθρο να απογοητεύσω πολλούς. Με άλλους πάλι θα συμφωνήσω. Κάθε μέρα στην ζωή μας προσπαθούμε να αλλάξουμε κάποια πράγματα με την ελπίδα να βελτιωθούν προς το καλύτερο. Κάποιες φορές τα καταφέρνουμε, κάποιες άλλες όχι.

Όμως οι άνθρωποι δεν ήμαστε πράγματα. Είμαστε πιο πολύπλοκες οντότητες. Θα μπω λοιπόν στην ουσία του πράγματος: Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, εξελίσσονται.

Δεν είναι ανάγκη να επιβεβαιωθεί οποιαδήποτε απαισιόδοξη θεωρία. Ούτε φυσικά είναι ανάγκη να συμφωνήσετε με την άποψη αυτή. Βέβαια κάθε άρθρο που παρατίθεται εδώ πρέπει να υποστηρίζεται και από στοιχεία ερευνών, γιατι μιλάμε με όρους επιστημονικής έρευνας και προσπαθούμε να την συνδέσουμε με την καθημερινότητα μας όσο πιο απλά γίνεται.

Έτσι λοιπόν σε μια έρευνα σε δείγματος 8.000 ατόμων στην Αυστραλία, στο ερώτημα αν μέσα σε 2 χρόνια υπήρξε κάποια αλλαγή στους ανθρώπους που συμμετείχαν, βρέθηκε ότι ο παράγοντας «ικανοποίηση για την ζωή» υπέστη σημαντικές μεταβολές στο ενδεδειγμένο διάστημα που πραγματοποιήθηκε. Αυτό είναι ένα καλό πρώτο δείγμα για να συμπεράνει κανείς ότι αν υπάρχει αλλαγή στους ανθρώπους, αυτή προέρχεται από το πώς οι ίδιοι βιώνουν και σκέφτονται για την ζωή. 

Ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του δυνατότητες, ψυχικές και σωματικές. Πολλά από τα επιτεύγματα του μπορεί να είναι αποτέλεσμα πρώτα προσπάθειας, μετά τύχης και πολλών άλλων παραγόντων. Πολύ σημαντικός όμως είναι ο παράγοντας  του πως εξελίσσεται η ψυχή με βάση το πώς σκέφτεται για την ζωή.

Έχει τύχει κάποιες φορές να ευχόμαστε για κάποιον άνθρωπο που έχει ένα ελάττωμα, ή μια συμπεριφορά που δεν μας αρέσει, να αλλάξει. Κάνουμε προσπάθειες να τον πείσουμε, ξοδεύουμε πολύ από την ψυχική μας ενέργεια να του δείξουμε ποιο κατά την γνώμη μας είναι σωστό ή όχι, και περιμένουμε…. Αυταπατόμαστε;

Η αλήθεια είναι ότι κανένας δεν μπορεί να αλλάξει κανέναν. Πως μπορούν λοιπόν να ελπίζουν αυτοί που θέλουν να δουν την αλλαγή μέσα από τα αγαπημένα τους πρόσωπα;

Για να αλλάξουν οι άνθρωποι γύρω μας, ή να εξελιχθούν καλύτερα οι σχέσεις μας, θα πρέπει πρώτα να δούμε πως μπορούμε να εξελιχθούμε καλύτερα εμείς μέσα μας. Πως βλέπουμε την ζωή και πως υποστηρίζουμε αυτά που πιστεύουμε.

Το να προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον να αλλάξει δεν είναι ενδεδειγμένος τρόπος. Όμως το να βελτιωθούν κάποια πράγματα σε μας, δεν μπορεί παρά να φέρει αλλαγές στο στενό και ευρύτερο περιβάλλον μας. Αν θέλουμε να βοηθήσουμε κάποιον , θα πρέπει να μάθουμε πώς να βοηθάμε εμάς πρώτα. Αν θέλουμε να πείσουμε κάποιον για το αντίθετο, πρέπει πρώτα εμείς να αποκτήσουμε άποψη για την ζωή μας χωρίς να χρωστούμε σε κανέναν κάτι, ούτε να έχουμε κάποια σκοπιμότητα. Ο ανθρώπινος χαρακτήρας δεν μπορεί να σκορπίζεται ανάμεσα στο τι θέλουμε εμείς και τι θέλουν οι άλλοι. Σεβόμαστε τον διπλανό μας και παράλληλα είναι καλό να σεβόμαστε τον εαυτό μας. Ο αυτοσεβασμός δεν είναι εγωισμός , όταν υπάρχει αυθεντικό ενδιαφέρον για τους άλλους, χωρίς να προσπαθούμε να τους αλλάξουμε.

 Στον αντίποδα, η προσπάθεια να γίνουμε όπως οι άλλοι μπορεί να οδηγήσει σε πολλά ψυχολογικά προβλήματα, άγχη και εμμονές. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, απλά παίρνει κάποιο χρόνο από την στιγμή που γεννιέται για να το ανακαλύψει. Δεν μπορεί να μοιάσει με κάποιον για να συμφωνήσει σε αυτό που πιστεύει ότι είναι σωστό. Αυτή είναι η ομορφιά και η δυσκολία της ζωής. Πρέπει να χαίρεται αυτό που είναι, αυτό που μπορεί να κάνει ως το σημείο που μπορεί να το κάνει και να ανακαλύψει αυτά που ήδη υπάρχουν στην ψυχή του ώστε να μπορέσει να τα ενδυναμώσει. Και είναι πολλά. Δεν χρειάζεται να γίνει κάτι άλλο.

Ακούω πολλούς που λένε ότι μακάρι να ήμασταν καλύτεροι. Πως μπορούν να το ξέρουν όμως αν δεν έχουν οι ίδιοι προσπαθήσει να φτάσουν στο καλύτερο δυνατό που μπορούν; Γιορτάστε λοιπόν αυτό που είστε, και που ξέρετε; Μπορεί οι άλλοι να σας αγαπούν ακόμα και για αυτά που δεν μπορείτε να αλλάξετε, και το αντίστροφο….

(Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Σημερινή" της Κύπρου στις 25/8/13)

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Μεταπτυχιακός Φοιτητής MBA

Email: dimitmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

ΛΑΘΗ։ AΠΑΡΑΙΤΗΤΟ Ή ΑΧΡΗΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ;

Καθημερινά στην ζωή μας υφιστάμεθα μια εσωτερική αλλά και εξωτερική διαδικασία για το τι είναι σωστό και το τι είναι λάθος.  Αυτή η διαδικασία καθορίζει την ζωή μας και το μέλλον το δικό μας και των γύρω μας. Βλέποντας το λάθος ως κάποιο γεγονός, καθορίζουμε το πώς θα συμπεριφερθούμε και πως θα εξελιχθούμε.

Από μικροί μαθαίνουμε ότι τα λάθη είναι ενέργειες που μας αποτρέπουν από κάποιες συμπεριφορές. Γονείς, σχολείο, κοινωνία υποδεικνύει αυτές τις συμπεριφορές, μας μαθαίνει πώς να τις αποφεύγουμε και μας δείχνει τις συνέπειες του να τις επαναλαμβάνουμε.

Πως νοιώθουμε όταν συνειδητοποιούμε ότι κάνουμε λάθος; Συνήθως νοιώθουμε ντροπή, άγχος, και γενικά αρνητικά συναισθήματα. Επομένως το λάθος συνήθως συνδέεται με κάτι το αρνητικό, ( όχι βέβαια σε όλες τις περιπτώσεις, γιατι υπάρχουν και πολλοί που όπως θα δούμε επαναλαμβάνουν λάθη, χωρίς να διδάσκονται τίποτα που θα τους βοηθήσει να γίνουν καλύτεροι).

Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα τεράστιο θέμα: Μπορούμε να διδαχθούμε εν τέλει από τα λάθη μας πράγματα για την ίδια την ανθρώπινη φύση μας;

Οι περισσότεροι από εμάς όχι μόνο προσπαθούμε να αποφεύγουμε το να κάνουμε λάθη , αλλά ακόμα και να αποφεύγουμε την σκέψη ότι κάποιος κάνει λάθος, ή να αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε την πιθανότητα να κάνουμε εμείς οι ίδιοι λάθη. Γιατι τελικά κολλάμε μέσα σε αυτό το συναίσθημα του «όλα πρέπει να γίνονται σωστά;» Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό το συναίσθημα, και αν ναι, σε τι θα μας ωφελήσει τελικά;»

Γενικά μπορούμε να πούμε σε θεωρητικό επίπεδο ότι όλοι κάνουμε λάθη. Το διαπιστώνουμε, το βάζουμε μέσα σε ένα κουτάκι λογικής και προχωρούμε. Όταν όμως έρθει η ώρα να κάνουμε λάθος, και το λάθος να συμβεί στο παρόν, στο εδώ και τώρα, όλη η οπτική μας γωνία για το λάθος αλλάζει. Και μαζί τα συναισθήματά μας. Φεύγουμε από την ασφάλεια του να φιλοσοφούμε απλά και καλούμαστε να πάρουμε θέση.

Η πιο συνηθισμένη ψυχολογική σκέψη - άμυνα είναι να σκεφτούμε οτι δεν είναι δυνατόν να κάνουμε εμείς λάθος. Αυτή είναι μια σκέψη που μας έρχεται με τέτοια ταχύτητα στο μυαλό, που ακόμα και εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να την συλλάβουμε.

Είναι τελικά μεγάλη ευθύνη να ζούμε στο παρόν, και μεγάλη ασφάλεια του να σκεφτόμαστε υποθετικά ή να φαντασιωνόμαστε χωρίς να το ζούμε .Είμαστε κάποιες φορές παγιδευμένοι σε έναν κόσμο οπου νοιώθουμε οτι είμαστε πολύ σωστοί για τα πάντα. Αυτό όμως είναι ένα πρόβλημα. Πρόβλημα τόσο για την προσωπική όσο και για την επαγγελματική μας ζωή.

Υπάρχουν φορές που όταν κάνουμε λάθη νοιώθουμε ότι είμαστε σωστοί. Γιαυτό και κολλάμε στο συναίσθημα αυτό της ορθότητας. Αυτό το εσωτερικό συναίσθημα του ότι έχουμε σε όλα δίκιο έρχεται σε αντίθεση με το τι συμβαίνει στην πραγματική καθημερινότητα. Και εδώ μπορούν να ξεκινήσουν επίσης πολλά ψυχολογικά προβλήματα απο αυτή την αντίθεση.

Η εμμονή του να προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τι είναι το σωστό, και να πιστεύουμε ότι και οι άλλοι πρέπει να το βλέπουν ακριβώς όπως μέσα από το δικό μας παράθυρο, στην καλύτερη περίπτωση προκαλεί βαρεμάρα, στην χειρότερη ασθένεια της ψυχής.

Όσο και να το βλέπουμε σαν κάτι το ασήμαντο, όλη η πηγή της παραγωγικότητας και δημιουργικότητάς μας καθορίζεται από το πώς θα εκμεταλλευτούμε τα λάθη μας για να γίνουμε καλύτεροι.

Κανείς δεν μαθαίνει στον άλλον ότι το να κάνεις λάθη είναι απολύτως φυσιολογικό, γιατι απλά μέσα από αυτά μπορείς να γίνεις καλύτερος. Όμως στην ζωή άλλα περιμένουμε πολλές φορές και άλλα μας βγαίνουν. Είναι κι αυτό ένα λάθος; Όχι βέβαια. Είναι απλά η ομορφιά της ίδια μας της ζωής.

Θα τελειώσω αυτό το άρθρο με ένα σημαντικό συμπέρασμα που διάβασα και μου έκανε εντύπωση:

“Iσως το μεγαλύτερο θαύμα του κόσμου γύρω μας τελικά είναι να φύγουμε από αυτό το μικροσκοπικό κουτί της ορθότητας που μας φυλακίζει, να κοιτάξουμε το μεγαλείο και το μυστήριο του κόσμου που μας περιβάλλει και να πούμε όλοι με μια φωνή απλά … « Δεν ξέρω»….” Τα συμπεράσματα δικά σας….

(To παρόν άρθρο μου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Σημερινή" της Κύπρου στις 1/8/2013)

Δημήτριος Μόρφης

Ψυχολόγος - Φοιτητής MBA

Email : dimitrmorfis@gmail.com

Facebook: Dimitris Morfis

SAHAJA YOGA: ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΜΕΘΟΔΟΣ YOGA NA ΜΑΣ ΠΕΙ ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ;

Την προηγούμενη εβδομάδα ένας καλός φίλος, ο Πολύβιος Μυλωνάς,  με προσκάλεσε να πάω να ακούσω την ομιλία του σε έναν χώρο που δίνει έμπνευση για δημιουργία σε ένα στενάκι της Λευκωσίας, πάνω στο θέμα της Sahaja Yoga. Ο Πολύβιος είναι Εργοθεραπευτής, Διευθυντής του Κέντρου «Ανεμώνη» στην Λευκωσία, που φροντίζει με αγάπη για πολλά χρόνια παιδιά με σπαστική παράλυση και άλλες αναπηρίες. Του είπα λοιπόν ότι εκτός από το ότι θα έρθω να τον ακούσω, να μου επιτρέψει να γράψω στο blog κάποιες εντυπώσεις που μου άφησε η συνάντηση αυτή, η οποία κατέληξε σε μια ενδιαφέρουσα βιωματική εμπειρία.

Ας είμαι ξεκάθαρος։ Οι λόγοι που πήγα εκεί ήταν πολύ περισσότεροι στην αρχή από το να μάθω για μια ακόμα θεωρία της Yogas, όταν έχεις χίλιοακούσει διάφορες προσεγγίσεις, και έχεις φτάσει σε ένα σημείο να αγνοείς αφού δεν το δοκίμασες πρώτα. Τούτη την φορά παρόλα αυτά συνειδητοποίησα προτού πάω στο Εγκώμιο (http://www.egomiocy.blogspot.se/2014/04/blog-post_2.html) ότι ։

1)      Πάω να ακούσω έναν καλό φίλο.

2)      Πάω να ακούσω έναν επιστήμονα ο οποίος αφιλοκερδώς μοιράζεται γνώση με ανθρώπους που εκτιμά, γιατί απλά για κείνον όπως και για τους παρευρισκόμενους η χαρά του να μοιράζεσαι πνευματικά την γνώση είναι πολύ μεγαλύτερη από όποιο άλλο όφελος

3)      Η προσέγγιση έχει ήδη συζητηθεί αλλά δεν έχει εκτενώς αναλυθεί και δοκιμαστεί.

Ποια είναι τα συμπεράσματα που βγήκαν από την συνάντηση ։

Πρώτο και βασικό ότι πρέπει να ανοίξεις τους δίαυλους επικοινωνίας σου για να ακούσεις και συναισθημάτων σου για να δεχτείς. Κανένας από το ακροατήριο δεν πήρε ακριβώς τα ίδια πράγματα. Η καθεμία και ο καθένας μας είναι διαφορετικές προσωπικότητες, όμως μας ένωσε η ανάγκη για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας καλύτερα, να φροντίσουμε τον εαυτό μας και να επικοινωνούμε με τον εσωτερικό μας κόσμο με έναν καλύτερο τρόπο από ό,τι σήμερα.

Ξεκινώντας η ομιλία μου άφησε πολλές απορίες. Υπάρχει λάθος και σωστό; Οι σκέψεις μέσω της Sahaja Yoga φυλακίζονται και απελευθερώνονται αργότερα, ή απλά τις αφήνουμε να κάνουν την διαδρομή τους και να φύγουν;

Αργότερα ενημερώθηκα։ Όλη η ένταση και η πίεση ξεκινά από συγκεκριμένα σημεία του σώματος, κάποια από τα οποία μπορεί και να αγνοούσαμε. Έχοντας σαν αφετηρία το ιερόν οστό, όπου η ροή του συναισθήματος μαζί με τη σκέψη ταξιδεύει προς τα πάνω, εντοπίζεις στο ενδιάμεσο σε ποια σημεία μπορεί να επιβαρυνθούμε από τις αρνητικές σκέψεις. Για να απελευθερωθεί το άγχος λοιπόν πρέπει να υποβάλουμε τον εαυτό μας σε συγκεκριμένες δηλώσεις, που θα βοηθήσουν να καθαρίσουμε την ψυχή, και να ζήσουμε στο πολυπόθητο «εδώ και τώρα».

Κάποιος θα σκεφτεί «Υποβολή»; Περιττά πράγματα. Παρόλα αυτά κάθε μέρα υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε σκέψεις που δεν βοηθούν, και όχι μόνο ανακυκλώνονται αλλά και συσσωρεύονται.

«Εσωτερικός διάλογος» - πόσο σημασία του δίνουμε; Πολλές φορές αποτυγχάνουμε να φροντίσουμε αυτό το κομμάτι, γιατι απλά αυτός δουλεύει υποσυνείδητα, και εμείς δεν έχουμε χρόνο να αναιρέσουμε ή να αντιπαραβάλουμε όποια αρνητική σκέψη ή συναίσθημα μας πολεμάει.

Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα. Απλά προτείνω να ακούσετε , να ζήσετε την εμπειρία και να κρίνετε ολοκληρωμένα. Όποιος θέλει να μάθει περισσότερα ευπρόσδεκτος να μου στείλει ένα email . Δεν σημαίνει ότι αυτή η προσέγγιση ταιριάζει στον καθένα και ότι δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι. Οι συναντήσεις είναι ανοιχτές για όλες και όλους. Θα χαρώ να μοιραστώ και την δική σας εμπειρία.

Δημήτρης Μόρφης

Ψυχολόγος – Μεταπτυχιακός Φοιτητής MBA  

 Gmail։ dimitrmorfis@gmail.com

Facebook:  Dimitris Morfis

ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΛΑΘΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΝΟ

Τελικά μετά από τόσα σεμινάρια και συστάσεις για τον ύπνο, νομίζω ότι πολλές και πολλοί από μας έχουμε μείνει ακόμα στην πεποίθηση ότι ο ύπνος απλά βοηθά την καρδιά, δυναμώνει την μνήμη, διατηρεί την φρεσκάδα, την ευεξία, μπλα μπλα μπλα….

Παρόλα αυτά οι σημερινές εποχές και προβληματισμοί μπορούν να μας στερήσουν πολλές φορές από έναν καλό ύπνο. Πόσο μάλλον από ένα καλό ξύπνημα. Σίγουρα οι συνθήκες μπορεί να μην βοηθούν, όμως είτε το θέλουμε ή όχι την ευθύνη για την καλύτερη δυνατή φυσική και πνευματική μας κατάσταση την έχουμε από την φύση μας εμείς, και κανένας άλλος….

Υπάρχουν πράγματα που δεν ξέρουμε για τον ύπνο, ή τα λαμβάνουμε λιγότερο υπόψην

Όλη αυτή η διαφήμιση του ύπνου και της σχέσης του με την καρδιά μου θυμίζει τηλεοπτικό τρέηλερ. Και αυτό ξέρετε γιατί;  Γιατι απλά η διάρκεια του τρέηλερ κρατά πολύ λίγο, και αν δεν καταφέρουμε να συγκρατήσουμε κάτι, τότε μπορεί εύκολα να το ξεχάσουμε.

Δεν υπάρχει λόγος να κάτσουμε να κάνουμε ανάλυση ούτε της φυσιολογίας της καρδιάς, ούτε του εγκεφάλου. Θα πρέπει να σταθούμε ίσως σε κάποια πράγματα  που θα πρεπε να δώσουμε λίγο παραπάνω σημασία από το απλά να πληροφορούμαστε για αυτά:

1)     

Ο κακός ύπνος σχετίζεται σε πολλούς ανθρώπους με την προσθήκη βάρους (εκτός και αν δεν παίρνεις ιδιοσυγκρασιακά πολύ βάρος) Και αυτό με πολύ απλά λόγια πέρα και μέσα από έρευνες συμβαίνει επειδή ο οργανισμός πάει στην αμέσως επόμενη φυσική ανάγκη αφού δεν μπορεί να καλύψει την βασική του, αυτή του ύπνου, για να αναπληρώσει!

Διψάτε για μελέτες; Ορίστε λοιπον: Σουδική μελέτη απέδειξε ότι άνδρες που παρουσιάζουν έλλειψη ύπνου μπορεί να προσθέσουν ως και 9% παραπάνω θερμίδες από αυτές που δικαιούται ο οργανισμός κάθε μέρα (UC Berkeley).

2)      Ο κακός ύπνος μπορεί να φέρει την σύγκρουση ακόμα και στις καλύτερες σχέσεις Υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνετε σε αυτό;

3)  

Ο κακός ύπνος σχετίζεται άμεσα με το Alzheimer Και εδώ δεν μιλάμε απλά για προσωρινή έλλειψη συγκέντρωσης ή μνήμης. Σύμφωνα με μελέτη, ο κακός ύπνος επιτρέπει στον εγκέφαλο να εκτοξεύει νευροτοξίνες όπως η β-αμυλοειδής, που είναι υπεύθυνες για την νόσο Alzheimer.

Και όμως: Μια απλή αλλαγή μπορεί να φέρει την ψυχική και σωματική ηρεμία

Ήρθε η ώρα να αναφερθώ στα της επικεφαλίδας. Πολλοί μιλάνε για την ποιότητα του ύπνου, λύσεις για σωστές στάσεις, καλά μαξιλάρια κλπ κλπ. Όμως το μυστικό ενός καλού ύπνου ΔΕΝ κρύβεται μόνο από τις συνθήκες που επικρατούν στο κρεββάτι και στο υπνοδωμάτιο. Ο καλός ύπνος εξαρτάται και από τον ξύπνιο μας! (όπως θα λέγαμε λαικά).

Είναι πραγματικότητα ότι η ζωή μας και η ποιότητα του ύπνου μας μπορεί να αλλάξει ριζικά με μια και μόνο παρέμβαση: Να φροντίσουμε ώστε τουλάχιστον ΜΙΣΗ ΩΡΑ πριν από τον ύπνο μας να περνούμε μια ρουτίνα ηρεμίας απαλλαγμένη από κάθε ευθύνη. 

Πόσες φορές πριν κοιμηθείτε αρχίσατε να σηκώνεστε και να ξαναξαπλώνετε επειδή ξεχάσατε κάτι στην κουζίνα, ή έπρεπε να σημειώσετε κάτι κάτω, ή χρειαζόταν απλά να κάνετε μια σοβαρή κουβέντα που δεν είχατε τον χρόνο πριν….

 Προσπαθείστε λοιπόν να το αλλάξετε αυτό. Βάλτε μια συνέπεια και μια συνέχεια στον στόχο σας. Δεν θα αναλώνεστε πριν τον ύπνο για τίποτα άλλο πέρα από χαλαρά πράγματα. Μια ήρεμη μουσική, μια αγκαλιά με τους αγαπημένους σας, πλύσιμο δοντιών (απαραίτητο), μια μικρή αναφορά αισιοδοξίας και δύναμης για την επόμενη μέρα… Περιμένω τα αποτελέσματά σας!

Δημήτρης Μόρφης

Ψυχολόγος – Μεταπτυχιακός Φοιτητής MBA  

Gmail։ dimitrmorfis@gmail.com

Facebook:  Dimitris Morfis

ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΔΕΡΦΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ Ή ΕΝΕΡΓΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ

Παγκόσμια Ημέρα για τον Αυτισμό σήμερα και πολλές οικογένειες σίγουρα αναρωτιούνται και προβληματίζονται σχετικά με το πως μπορούν να ενισχυθούν καλύτερα οι αδερφικές σχέσεις, όταν μέσα στην οικογένεια υπάρχει ένα παιδί με αυτισμό.

Αν υποθέσουμε οτι μέσα σε μια οικογένεια υπάρχουν δύο ή παραπάνω αδέρφια, απο τα οποία το ένα παρουσιάζει αυτισμό, τότε είναι εκπληκτικό να δει κανείς πως διαμορφώνονται οι σχέσεις της οικογένειας στο χρόνο, αλλά και πως επηρεάζεται η εκτίμηση που έχει ο ένας αδερφός στον άλλον λόγω συγκεκριμένης αντιμετώπισης της αναπηρίας.

Έχουμε λοιπόν πχ έναν αδερφό ή μια αδερφή που βλέπει οτι το έτερο αδέρφι με αυτισμό έχει όλη την προστασία και την προσοχή της οικογένειας στραμμένη επάνω του. Πως φαντάζεστε οτι μπορεί να νοιώθει;

Απο την άλλη έχουμε δυο γονείς με υποχρεώσεις ως το λαιμό, που θα πρέπει να αναπτύξουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για να αναθρέψουν τα παιδιά τους. Μια για το παιδί που έχει την αναπηρία, και μια άλλη για αυτό που δεν την έχει. Το παιδί με αναπηρία θα λάβει μια αντιμετώπιση κάποιες φορές ανήμπορου και ανίκανου παιδιού, αλλά το άλλο το παιδί θα λάβει όλη την πίεση και την επιτήρηση που μπορεί να υπάρξει. Βλέπετε κάποιο μοντέλο εδώ;

Αν ρωτήσετε το παιδί χωρίς αναπηρία πόσο συμμετέχει στο πλάνο ένταξης του αδερφού με αυτισμό, θα πάρετε ίσως μια απάντηση μάλλον αδιάφορη. Το παιδί χωρίς αναπηρία σίγουρα θα έχει μπουχτίσει απο την υπερπροστασία που δείχνουν στο άλλο μέλος, με αποτέλεσμα να αναπτύξει πιθανόν συναισθήματα αποστροφής αλλά και μίσους ίσως στις πιο ακραίες περιπτώσεις. Συνέπεια : Καβγάδες, μείωση της απόδοσης στις μαθητικές και άλλες υποχρεώσεις και άλλα αρνητικά επακόλουθα.

Τι μπορεί να προκαλεί όλη αυτή την κατάσταση;

1) Ενας παράγοντας πιθανόν είναι οτι οι γονείς πιστεύουν οτι το παιδί χωρίς αναπηρία δεν έχει ανάγκες, ή τουλάχιστον τόσες όσο ένα παιδί με αυτισμό ή άλλη αναπηρία. Για αυτό τον λόγο η προσοχή και το ενδιαφέρον στρέφεται περισσότερο στον τελευταίο, αφήνωντας πίσω την αφιέρωση χρόνου στην υπόλοιπη οικογένεια. 

2) Η κούραση και το άγχος των γονιών, αλλά και οι ΕΜΜΟΝΕΣ οτι "δεν είναι δυνατόν να είναι ανάπηρο το παιδί μου" , τους στρέφουν περισσότερο σε ενέργειες που πνίγουν τόσο το παιδί με αναπηρία απο το υπερβολικό ενδιαφέρον τους, όσο και το παιδί χωρίς αναπηρία απο την ουδετερότητα ή και ακόμα αδιαφορία τους. 

3) Η πεποίθηση των γονιών οτι το παιδί χωρίς αναπηρία μπορεί να κάνει τα πάντα, και η σύγκριση με το παιδί με αυτισμό, μπορεί επίσης να είναι ένας λόγος να γίνουν αρνητικές οι αδερφικές σχέσεις. Φυσικά αυτό βολεύει πολλούς γονιούς για τον λόγο οτι τρομάζουν ακόμα και στην ιδέα να πιστέψουν οτι μπορεί να εμφανιστεί μια αναπηρία στο μέλλον και στο άλλο τους παιδί.

4) Η μη συμμετοχή των αδερφών σε κοινές δραστηριότητες. Για ποιό λόγο να δεθούν δύο αδέρφια όταν το ένα δεν βάζει το άλλο στην ζωή του με κοινούς στόχους;

Δεν υπάρχει καμία διάθεση να κατηγορήσω τους γονείς. Ο φόβος και η ανασφάλεια στην παρουσία μιας αναπηρίας είναι ενα πολύ δυνατό συναίσθημα. Η άγνοια και η έλλειψη συγκεκριμένων τεχνικών αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων και συμπεριφορών κουράζουν και εξουθενώνουν. Τους καταλαβαίνω απόλυτα. Βάλε και τα στερεότυπα της κοινωνίας.

Τι μπορεί να γίνει πάραυτα για να βελτιωθούν τόσο οι αδερφικές όσο και οι οικογενειακές σχέσεις;

1) Να αναγνωρίσουν οι γονείς οτι και τα παιδιά χωρίς αναπηρία έχουν ανάγκες. Όταν ισορροπούν το ενδιαφέρον τους σε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως αυτισμού ή όχι, τότε καταφέρνουν διπλά: να μην πνίγουν το παιδί με αυτισμό και να μην αμελούν το άλλο παιδί.

2) Να δώσουν ευθύνες τόσο στα παιδιά με αναπηρία όσο και σε αυτά χωρίς. 

3) Να σταματήσουν να συμπεριφέρονται στα παιδιά με αυτισμό λες και είναι άνθρωποι ανήμποροι που δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. 

4) Να χρησιμοποιούν σωστά την ανατροφοδότηση για όλα τα παιδιά. Συγκεκριμένη και στοχευμένη ανατροφοδότηση (με απλά λόγια "Μπράβο που....") σε κάθε σημάδι προόδου δικαιούνται όλοι.

5) Τέλος και πολύ σημαντικό. Να γίνει όλη η οικογένεια παράδειγμα θάρρους και αυτοπεποίθησης σε όλη την κοινωνία. Για να σπάσει το στερεότυπο οτι ο αυτισμός και η αναπηρία γενικά μέσα στην οικογένεια είναι ντροπή, μυστικό και μυστήριο θέλουμε πολύ δουλειά. Γιατί για παράδειγμα να μην μπορεί το παιδί με αυτισμό να παίξει μαζί με την παρέα του αδερφού του, επειδή μάθαμε και του μεταδίδουμε να κρύβει την αναπηρία του;

Η εμφάνιση μιας αναπηρίας και το πως επηρεάζει τις στενές οικογενειακές σχέσεις είναι μεγάλα ζητήματα. Ας μην ξεχνάμε όμως οτι η παρεμπόδιση της ένταξης ενός παιδιού με αναπηρία σημαίνει και την μη ένταξη όλης της οικογένειας. 

Για πολλούς λόγους οι γονείς, το σχολείο και η κοινωνία πρέπει να εκπαιδευτούν κατάλληλα οχι απέναντι σε ένα μίασμα, αλλά απέναντι σε κάτι το οποίο απλά δεν γνωρίζουν πως να το χειριστούν. Το παιδί με αυτισμό είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα που έχει πολλά να προσφέρει με την μοναδικότητά του όπως όλοι.

Το παιδί χωρίς αυτισμό έχει και αυτό δικαιώματα, και όχι μόνο υποχρεώσεις. Οι αδερφικές σχέσεις εξομαλύνονται λοιπόν όταν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις δεν υστερούν εις βάρος κανενός μέλους της οικογένειας. 

Ο αυτισμός δεν εμποδίζει τα άτομα με αναπηρία να προσφέρουν, να ανταποδώσουν συναίσθημα, να δείξουν ενδιαφέρον, επίδοση, δυνατότητες. Και αυτό πρέπει κάθε αδερφός να το ενστερνίζεται. Οτι έχει να δώσει μεν αλλά να πάρει και τόσα πολλά απο τον δικό του άνθρωπο.

Δημήτρης Μόρφης

Ψυχολόγος – Μεταπτυχιακός Φοιτητής MBA  

Gmail։ dimitrmorfis@gmail.com

Facebook:  Dimitris Morfis

ΠΟΙΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

Τι αποκαλύπτουν ψυχολογικές επιστημονικές έρευνες και μελέτες για τους γονείς και τον ρόλο τους; Ας δούμε παρακάτω:

1)      Σύμφωνα με τον Nelson και τους συνεργάτες του (2013), οι άνθρωποι που είναι γονείς νοιώθουν πιο ευτυχισμένοι από αυτούς που δεν είναι. Παρόλο που η ανατροφή των παιδιών μπορεί να κρύβει πολλές δυσκολίες, εντούτοις οι γονείς παραδέχονται στην έρευνα αυτή ότι είναι πιο πλήρεις όταν ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους,  παρά για οποιεσδήποτε άλλες δραστηριότητες.

2)      Ποιος είπε ότι ό,τι είναι καλό για τα παιδιά , δεν είναι καλό και για τους γονείς; Μάλλον κάνει λάθος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ashton James, οι γονείς που δείχνουν σωστή αφοσίωση και φροντίδα, και όπως αναφέρεται έχουν μια πιο «παιδο-κεντρική» προσέγγιση, νοιώθουν πιο ευτυχισμένοι και κατακλύζονται από λιγότερο αρνητικά συναισθήματα.Στην παιδοκεντρική προσέγγιση είναι καλό να ληφθεί και κάτι ακόμα υπόψην:  Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη ενός γονιού είναι να σκέφτεται πιο πολύ με την λογική του ενήλικα, παρά με την ηλικία του παιδιού όταν το προσεγγίζει.Παραδείγματος χάρη στο θέμα των ορίω, είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι το  να βάζεις όρια σε έναν ενήλικα είναι πολύ διαφορετικό από το να βάζεις όρια σε ένα παιδί.

3)      Η αυστηρή επιτήρηση μπορεί να μειώσει την απόδοση σε ένα παιδί. Από ό,τι φαίνεται σε μια μελέτη φοιτητών για την συμπεριφορά των γονιών τους, προέκυψε μια τεράστια διαφορά μεταξύ του να «νοιάζεται» και του να «πνίγει». Το πόσο εμπλέκονται οι γονείς στην ζωή του παιδιού μπορεί να είναι καθοριστικό για την μετέπειτα ψυχολογία και απόδοσή τους. Η αντίσταση του παιδιού στον γονιό που το πνίγει ψυχολογικά μπορεί να μετατραπεί σε εσωτερική αντίσταση που θα εμποδίσει την αυτονομία, θα μειώσει το θάρρος και την πρωτοβουλία. Και όλα αυτά μόνο και μόνο γιατι το ίδιο το παιδί έμαθε να αντιστέκεται. Προσοχή λοιπόν στις γονεικές παρεμβάσεις.

4)      Σκληρή λεκτική πειθαρχία και προσβολή των παιδιών χωρίς ουσιαστικά διδάγματα μπορεί να φέρει μια καταστροφική εξέλιξη της προσωπικότητας του παιδιού. Σε δείγμα 900 περίπου οικογενειών στην Αμερική, φάνηκε ξεκάθαρα ότι η προσέγγιση του γονιού που ασκεί ψυχολογική βία με διάφορα άστοχα κοσμητικά επίθετα και βρισιές μείωσε ραγδαία την απόδοσή του σε κάθε τομέα σε διάστημα ενός μόνο χρόνου!

5)      Ο κακός ύπνος και η μη συνέπεια στις συνήθειες κατάκλυσης μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά αργότερα σε χαμηλές επιδόσεις σε καίριους τομείς όπως στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στην προσοχή. Επομένως ο συνεπής ύπνος μπορεί να σημαίνει και ύψιστη γνωστική λειτουργία στα επόμενα χρόνια της ζωής. Δεν το λέω εγώ αλλά μια μακροχρόνια έρευνα σε 11000 παιδιά από την ηλικία 3 μηνών ως 7 ετών.

6)      Όταν οι γονείς αναλαμβάνουν ισότιμα ευθύνες μέσα στο σπίτι ,όσον αφορά τις υποχρεώσεις εντός του οίκου, τότε τα παιδιά μεγαλώνουν πιο ευτυχισμένα και χαρούμενα. Φανταστείτε τον μπαμπά να μοιράζεται εξίσου τις δουλειές του σπιτιού με την μαμά. Πόσο καλό παράδειγμα συνέπειας μπορεί να δώσει για το παρόν και το μέλλον των παιδιών τους. Έρευνα λοιπόν δείχνει ότι η θέληση και των δύο γονιών αλλά και ο καλός συγχρονισμός βοηθούν στο να ανατραφούν πιο υπεύθυνα και χαρούμενα παιδιά.

7)      Η άσκηση μπορεί να αποφέρει φοβερά προνόμια στην απόδοση των παιδιών σε άλλες υποχρεώσεις. Είναι σαφώς καλύτερο να εγγραφεί ένα παιδί σε ένα άθλημα παρά εφ΄όρου ζωής σε ένα Playstation club. Πέρα από τα θετικά της άσκησης στο μυαλό όπως το να βοηθά την ψυχική ισορροπία και τις αντοχές του παιδιού, τα πλεονεκτήματα στην μαθητική απόδοση είναι τεράστια.

Διαβάστε τώρα και αυτό: Μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που είναι καλά γυμνασμένα, είναι λιγότερο ευάλλωτα στο να αποσπούν την προσοχή τους με άλλα πράγματα! Έρευνα έδειξε ότι η άσκηση και η άθληση μπορεί να βοηθήσει ακόμα και στα πιο απλά ζητήματα: Από το να βοηθήσει ένα παιδί να περάσει τον δρόμο με ασφάλεια χωρίς να επικεντρωθεί στο κινητό τηλέφωνο που χτυπάει μέχρι την καλύτερη βαθμολογία στα μαθήματα που χρειάζονται τόσο κριτική όσο και πρακτική σκέψη.

Αυτές λοιπόν είναι μερικές από τις μελέτες που θα πρέπει να τραβήξουν το ενδιαφέρον κάθε γονιού. Το να είσαι γονιός δεν είναι μονο θέμα τύχης λοιπόν. Ποιος είπε ότι οι γονείς δεν μπορούν να μάθουν από την επιστήμη; Ποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι μετά από τέτοια επιστημονικά στοιχεία μόνο τα παιδιά κερδίζουν όταν οι γονείς γνωρίζουν ακριβώς ποιοι είναι και τι πρέπει να κάνουν;

Δημήτρης Μόρφης

Ψυχολόγος – Μεταπτυχιακός Φοιτητής MBA  

Gmail։ dimitrmorfis@gmail.com

Facebook:  Dimitris Morfis